Bu bir reklam mıdır?

İnsan bencil midir?

Kapitalizm her türlü argümanı ortaya koyarak insanın bencil olduğunu neredeyse tüm dünyaya yutturmuştur. Yutanlara bir kısım “marksistler” de dahildir. Bu durumun marksistler açısından ne derece utanç verici olduğu bir kenarda dursun, ben kendimce insan bencildir algısını yıkmaya çalışacağım.

Toplumsal bir varlık olan insan, içinde bulunduğu toplum, coğrafya, ekonomik ilişkilerin bir ürünüdür. Dolayısıyla içinde yaşadığımız kapitalist sistem (kendi ihtiyacı olan) bencil insanı yaratmak zorundadır. Bunu başarabilmek için de eğitim sistemini, çalışma hayatını, kültürel hayatı tamamen buna göre kurgular. Örneğin eğitim sistemleri dayanışmacı değil rekabetçi bir anlayışı dayatmakta ve buna zorlamaktadır. Çalışma hayatı ve kültürel hayatta da benzer koşullar söz konusudur.

Bu noktada bizim dikkat etmemiz gereken noktalardan biri kitle iletişim araçlarının en yaygın kullanılanı televizyondur. Televizyon için mesela bir kaç örneği inceleyelim:

-Survivor: (İzlememişler için: insanın yaşamadığı bir adaya kapatılan bir grup insan birbirleriyle yarışarak, yarışmayı kazanabilirler. –arada entrikalar, stratejiler havada uçuşur; ağlayanlar, salyalar sümükler birbirine karışır.) Vahşicene bir doğada bir grup insan hayatta kalmak için neden rekabet etsin? O koşullar altında hayatta kalabilmek için dayanışma zorunlu bir durumdur. Ancak Survivor rekabeti (hem grup içi hem de gruplar arası) dayanışmanın önüne geçirerek insanın hayatta kalabilmek, başarılı olabilmek için kendini düşünmesi, rekabet etmesi ve bencil olmasını aşılıyor.

-Eti SütBurger (ESB) Reklamı: Bir çocuğun yaşadığı evde, dolapta ESB bulunmaktadır. Ve Mert’in annesi kahraman çocuğun annesini arayarak misafirleri olacaklarını söyler ve Mert’in de geleceğini söyler. Mert’in geleceğini duyan kahraman çocuk hemen bir süper kahraman kıyafeti giyerek içinde ESB olan buzdolabını –ciddi bir edayla- korumaya alır. Çünkü Mert onları yememelidir. Sebebini bilmiyoruz. Ardından Mertgil gelir ve yanında da iki tane ESB vardır. Mert ESB’leri hiç çekinmeden kahraman çocuğa verir ve bir güzel yerler. Sonra onların dolapta olup olmadığını sorar. Kahraman çocuk yine anında süper kahraman kıyafetini giyer ve içinde ESB olan buzdolabını korumaya alır.

İnsanın “bre yavşak çocuk, Mert seninle paylaştı işte, sen neden paylaşmıyorsun” diyesi geliyor. Benim geliyor, sizin gelmiyorsa sorun sizde.

İnsanlığın en masum yanı olan çocuklar üzerinde yapılan bu iş bile (açık söyleyeceğim pek sevmem çocukları ama masumlar işte), tek başına, bencil insanı yaratmak için sistemin ne kadar yırtındığını gösteriyor. Ama yine de bu durum, size insan bencildir diyenlere karşı çocukları örnek göstermenize engel değil. Onların ağzına ağzına “insan bencil değildir, sen salaksın” diye haykırın. Şaka lan, öyle şey söylenir mi? "Sen de içinde bulunduğun çevrenin böyle bir ürünüsün" diyin.